Το μέγεθος και η βαρβαρότητα μίας εγκληματικής πράξης αποτυπώνεται συνήθως στην αντίδραση της κοινής γνώμης σε αυτήν. H βίαιη απώθηση του 36 χρονου ανδρός και η συνακόλουθη πτώση του στην θάλασσα η οποία κατέληξε στον τραγικό του θάνατό μας συγκλόνισε όλους, γεμίζοντας τις ψυχές μας πόνο, οργή και απελπισία. Πάντοτε πίστευα και εξακολουθώ να πιστεύω ότι δεν είναι καλή πρακτική το να εξάγει κανείς βιαστικά συμπεράσματα πόσο μάλλον όταν δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα. Νομίζω ότι το παρόν συμβάν δεν αποτελεί εξαίρεση. Παρόλα αυτά, θεωρώ ότι η παρακολούθηση του οπτικοακουστικού υλικού είναι αρκετή για να μας προβληματίσει οδηγώντας μας στην διατύπωση σκέψεων και βάσιμων υποθέσεων σχετικά με την αποτρόπαια αυτή πράξη. Λαμβάνοντας υπόψιν την διαπίστωση αυτή ως αφετηρία, με το παρόν κείμενο θα επιχειρήσω να παραθέσω ορισμένες σκέψεις αναφορικά το φρικτό συμβάν του θανάτου του νεαρού αυτού άνδρα, το οποίο, κατά την προσωπική μου άποψη, αποτελεί εγκληματική ενέργεια.
Πριν ωστόσο παραθέσω ορισμένες από τις σκέψεις μου, θα ήθελα να προβώ σε μία γλωσσολογική διευκρίνιση. Θα χρησιμοποιήσω τους όρους «έγκλημα» και «εγκληματική ενέργεια/πράξη» όχι με την νομική, αλλά κυρίως με την ψυχολογική, μεταφορική και κυρίως συμβολική τους διάσταση. Σαφώς, δεν εμπίπτει στην δική μου αρμοδιότητα ως ψυχολόγου να εκφράσω νομική άποψη για το κατά πόσον η πράξη αυτή στοιχειοθετεί εγκληματική ενέργεια, καθώς αυτό είναι υπόθεση που άπτεται της δικαιοσύνης και εικάζω ότι θα δρομολογηθεί κατάλληλα. Αποτελεί ωστόσο χρέος κάθε ελεύθερου πολίτη, συμπεριλαμβανομένου και του υποφαινομένου, να αξιολογήσει το συμβάν και να συλλογιστεί γύρω την μεγάλη αυτή τραγωδία. Αυτό δεν είναι πάντοτε εύκολο κυρίως όταν κανείς κατακλύζεται, ευλόγως και δικαίως, από έντονα συναισθήματα τα οποία γεννά στον καθένα η παρακολούθηση του φρικτού αυτού συμβάντος.
Το γεγονός που καθιστά την εν λόγω εγκληματική πράξη φρικτή, αποτρόπαια μα περισσότερο από όλα απάνθρωπη, είναι η ψυχική αναλγησία των δύο αντρών που φαίνεται να τον απωθούν στην θάλασσα. Αυτό, άλλωστε, είναι το κριτήριο που τοποθετεί μια εγκληματική ενέργεια στα ανείπωτα της ύπαρξης: η βαναυσότητα, ο σαδισμός και η ψυχρότητα της πράξης κάθε αυτής. Μίας πράξης που φανερώνει ψυχοπαθητική σκληρότητα, βαρβαρότητα και αναλγησία. Η προσωπική μου άποψη είναι ότι οι δύο άντρες που απωθήσαν τον άντρα αυτόν στην θάλασσα παρουσιάσουν σοβαρά ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά με κυριότερα την απουσία ενσυναίσθησης και ενοχής.
Η ψυχοπάθεια είναι μία πολύ σοβαρή διαταραχή προσωπικότητας η οποία χαρακτηρίζεται, μεταξύ άλλων, από την πλήρη ανικανότητα ενός ανθρώπου να βιώσει ενσυναίσθηση, ενοχή και αγάπη για τους άλλους. Οι ψυχοπαθείς είναι ναρκισσιστικές προσωπικότητες για τους οποίους οι άλλοι δεν υπάρχουν ως αυτόνομες και ανεξάρτητες οντότητες μέσα από την μοναδικότητα της ύπαρξης τους, αλλά ως ‘μαριονέτες’ οι οποίες υπάρχουν μόνο για να εξυπηρετήσουν τις πρωτόγονες ανάγκες τους. Οι ψυχοπαθητικές προσωπικότητες είναι άνθρωποι συνήθως αρκετά επιθετικοί, παρορμητικοί και πολλές φορές δυσκολεύονται να ελέγξουν την συμπεριφορά τους, καθώς και τις επιθετικές τους ενορμήσεις. Τα άτομα αυτά πολλές φορές παρουσιάζουν βίαιη συμπεριφορά, ενώ η ικανότητα να σχετιστούν με άλλους ανθρώπους είναι πλήρως απούσα.
Η ψυχική αναλγησία, η έλλειψη ενσυναίσθησης καθώς και ενοχής σε συνδυασμό με φτωχό συμπεριφορικό έλεγχο είναι φανερά στο τραγικό συμβάν. Ο άτυχος άνδρας όχι μόνον απωθήθηκε μέσα στην θάλασσα, αλλά εγκαταλείφθηκε εν ψυχρώ και κυρίως συνειδητά στο έλεος της θαλάσσης από το πλήρωμα του πλοίου, το οποίο μάλιστα έδωσε σήμα να ξεκινήσει το πλοίο σαν να μην συνέβη τίποτε. Πρόκειται για μία αποτρόπαιη πράξη, πλήρως απογυμνωμένη από κάθε είδους ενσυναίσθηση και ενοχή. Κι αυτό ακριβώς είναι η σοκαριστικότερη στιγμή της εν λόγω τραγωδίας: η ψυχοπαθητική σκληρότητα με την οποία οι δύο άνδρες που έσπρωξαν τον άνδρα μέσα στην θάλασσα και τον άφησαν αβοήθητο να πεθάνει. Κάτι, το οποίο ο κοινός ανθρώπινος μη ψυχοπαθητικός νους αδυνατεί να συλλάβει.
Ο σημερινός πολιτισμός οικοδομήθηκε πάνω στο συναίσθημα της ενοχής, το οποίο είναι αλληλένδετο με την ενσυναίσθηση, αποτελώντας εξίσου αναπτυξιακό επίτευγμα καθώς δεν γεννιόμαστε με έμφυτη την ικανότητα για ενοχή. H ενσυναίσθηση είναι μία θεμελιώδης κατάσταση της ανθρώπινης ύπαρξης η οποία μας επιτρέπει να βιώσουμε τον πόνο και την οδύνη ενός άλλου ανθρώπου έχοντας ως αφετηρία το δικό μας υποκειμενικό βίωμα. Η ενοχή, από την άλλη, έχει να κάνει με έναν εσωτερικό κριτή ο οποίος μας ‘τιμωρεί’ όταν κάνουμε κάτι που βλάπτει ή μπορεί δυνητικά να βλάψει έναν άνθρωπο. Φυσικά, σε έναν (ψυχικό) κόσμο όπου απουσιάζει η ενσυναίσθηση και η ενοχή όλα επιτρέπονται. Αυτός όμως είναι ένας κόσμος βάρβαρος, πρωτόγονος και κυρίως απάνθρωπος.
Ο ψυχικός πόνος, η θλίψη και η ενσυναίσθηση είναι οι συνδετικοί μας κρίκοι με τον κόσμο και οι θεματοφύλακες της ανθρωπιάς μας. Αν αυτά εκλείψουν και ο άνθρωπος οπισθοχωρήσει στα σκοτεινά ψυχοπαθητικά υπόγεια της ύπαρξης, τότε το μέλλον της ανθρωπότητας θα είναι δυσοίωνο και η ζωή μας θα μοιάζει περισσότερο με τραγωδία