You are currently viewing ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΦΘΟΝΟΥ

ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΦΘΟΝΟΥ

(γραμμένο 3 χρόνια πριν, σαν σήμερα)

Προς το τέλος της μακράς ζωής του, ο Freud ρωτήθηκε από έναν δημοσιογράφο «ποιο είναι τον νόημα της ζωής». Ο δημοσιογράφος έμεινε έκπληκτος από την απάντηση του Freud, η οποία ήταν ιδιαίτερα λακωνική και περιείχε μόνον τρεις λέξεις: “Arbeit und Liebe”: «να εργάζεσαι και να αγαπάς».

Σήμερα, η ψυχοθεραπευτική μας εργασία μας έχει οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι οι συναισθηματικές δυσκολίες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένας άνθρωπος αντικατοπτρίζονται άμεσα στις δύο αυτές πολύ σημαντικές συνιστώσες της ζωής. Πράγματι, όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά στη σφαίρα της αγάπης και της εργασίας, έχουμε την εμφάνιση φαινομένων παθολογικής ζήλιας, επιθετικότητας και φθόνου, τα οποία όταν δε μπορούν να μεταβολιστούν ψυχικά και κάτω από την επίδραση ισχυρών ψυχοπιεστικων παραγόντων, οδηγούν σε ορισμένες περιπτώσεις σε εγκλήματα που διαπράττονται εν βρασμώ ψυχικής ορμής.

Η πρόσφατη επίθεση με βιτριόλι στην νεαρή γυναίκα συνιστά, κατά την άποψη μου, ένα έγκλημα παρόρμησης. Τα εγκλήματα παρόρμησης αναφέρονται πολυ συχνά στην βιβλιογραφία ως εγκλήματα μίσους ή φθόνου. Βασικό χαρακτηριστικό των εγκλημάτων αυτών είναι ότι ο δράστης δρα κάτω από την επίδραση μιας πολυ ισχυρής συναισθηματικής παρόρμησης η οποία κυριεύει τον ψυχισμό του και μετατρέπεται σε εμμονή. Εν αντιθέσει, στα προσχεδιασμένα εγκλήματα που διαπράττονται από ψυχοπαθητικες προσωπικότητες απουσιάζει το έντονο συνειδητό συναισθηματικό βίωμα και δεν υπάρχουν συνήθως εμμονικές σκέψεις.

Υπάρχει, ωστόσο, και μια κατηγορία εγκλημάτων τα οποία διαπράττονται κάτω από την επήρεια έντονων ψυχικών συγκινήσεων από δράστες που όμως παρουσιάζουν ορισμένα ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά.

Θεωρώ, ότι η προαναφερθείσα εγκληματική ενέργεια υπάγεται στη συγκεκριμένη κατηγορία και φαινεται να χαρακτηρίζεται από δύο επιμέρους στοιχεία: οξεία καταθυμία και εμμονική παρακολούθηση (stalking). Το μέγεθος της βίας και η αξιολόγηση του μέσου της εγκληματικής πράξης φανερώνει ότι η θύτης είχε αναπτύξει εμμονή με το θύμα, το οποίο είτε γνώριζε, είτε είχε συλλέξει για αυτό αρκετές πληροφορίες. Είναι πολύ πιθανό η εγκληματική πράξη να ξεκίνησε από μια έμμονη ιδέα, η οποία απέκτησε τη μορφή σχεδίου συνοδευόμενου από έντονη επιθυμία για την πραγματοποίησή του (καταθυμία).

Αυτό που με οδηγεί να το τοποθετήσω στην κατηγορία των εγκλημάτων φθόνου, είναι η χρήση βιτριόλις. Η επιλογή του μέσου διάπραξης του εγκλήματος έχει πάντοτε συμβολική σημασία και φανερώνει πολλά για την προσωπικότητα του δράστη. Εν προκειμένω, η χρήση θεϊκού οξέος το οποίο εκτοξεύθηκε στο πρόσωπο του θύματος αντικατοπτρίζει τη διάθεση της θύτη να «καταστρέψει ο,τι καλό και όμορφο υπήρχε στο θύμα», γεγονός που δείχνει συναισθήματα φθόνου.

Ο φθόνος είναι ένα ιδιαίτερα πρωτόγονο συναίσθημα το οποίο βιώνει πολυ έντονα ένας άνθρωπος στο ξεκίνημα της ζωής του. Το βρέφος αισθάνεται φθόνο προς τη μητέρα καθώς αυτή κατέχει όσα αυτο επιθυμεί και για αυτό επιθυμεί να την καταστρέψει. Ο φθόνος, συνιστά επίθεση στης πηγές της ζωής, στην ίδια τη ζωή. Αποτελεί προσπάθεια καταστροφής καθετί καλού και όμορφου που υπάρχει στους άλλους. Αν όλα πάνε καλά στην ανάπτυξη του βρέφους κι αυτο μεγαλώσει σε ένα υποστηρικτικό περιβάλλον με μια διαθέσιμη μητέρα, σιγά σιγά αρχίζει και αναπτύσσει συναισθήματα ευγνωμοσύνης και αγάπης τα οποία αμβλύνουν την ένταση των συναισθημάτων φθόνου. Αν όμως αυτό δεν επιτευχθεί, τότε ο φθόνος και ο σαδισμός κυριαρχούν στην ψυχοσύνθεση ενός ατόμου.

Το σαδιστικό στοιχείο ειναι εμφανές στην εν λόγω εγκληματική πράξη. Κίνητρο της δράστριας φαίνεται να ήταν να υποφέρει το θύμα έντονο σωματικό πόνο για μεγάλο χρονικό διάστημα αλλά και να υποστεί ψυχική κατάρρευση μέσα από την αλλοίωση της εξωτερικής της εικόνας. Η δράστης επιζητούσε να εξευτελίσει και να ταπεινώσει το θύμα κάνοντας το να υποφέρει. Εδώ ακριβώς έγκειται η κακοήθεια του σαδισμού, η οποία συνιστά καταστροφή πέραν από το θάνατο.